Boos meisje
In de auto, rijdend tussen stad en platteland beluister ik een podcast van De Groene Amsterdammer. Getipt door de Geliefde die weet hoezeer ik Marja Pruis kan waarderen. Ze wordt geïnterviewd vanwege het uitkomen van haar nieuwe boek ‘Boos meisje’. Met als ondertitel: ‘over vrouwen en frictie’. Renate Rubinstein komt langs, Rachel Cusk, Sigrid Kaag. Over misogynie, sociale pikorde, het ideaalbeeld van de vrouw en de realiteit en over hoe schrijfster te zijn.
‘Onbeschaamd erudiet en onnavolgbaar grappig’, volgens de flaptekst.
Ja, die Marja kan schrijven!
Ik ken haar uit de jaren 80 en 90, toen ik voor een organisatie werkte die vanuit gender visie hoger onderwijs op het gebied van maatschappelijke en psychologische problematiek ontwikkelde.. Met een groepje sociologen, politicologen en psychologen bepaalden we de inhoud. Mannenhulpverlening, vrouwenhulpverlening. Daar werd het uitgebroed.
Marja werkte achter de schermen. Ze schreef de beleidstukken, had contact met de pers en deed de column. Deze mocht ik later af en toe van haar overnemen. Ze gaf me feedback op mijn al te wollige schrijfstijl. Die lessen zitten in mijn hoofd gebeiteld. Zo erg zelfs dat mijn zinnen korter en korter werden en ik in de essay cursus van 3 jaar geleden het advies kreeg ‘met langere zinnen te gaan experimenteren’.
Herinner ik me enige wrevel in haar woorden van kritiek?
Een boos meisje is ze zelf zeker niet, vertelt ze de interviewer. Verlegen en te snel geïntimideerd, kijkt ze met bewondering naar vrouwen die dat niet zijn. Die gewoon maar onbeschoft doen, zonder blikken of blozen. “Achteruit inparkeren zonder in hun spiegel te kijken”.
Zelf is ze de buitenstaander die toekijkt en er het hare over denkt. Het boek bevat een mooi essay over deze eigenschap die ze als ‘arrogantie’.ontmaskerd. Niet meepraten maar wel van alles denken over anderen. Daar herken ik wel wat van.
Schrijven is voor haar ‘communiceren met de wereld’ geworden. ‘Schrijven als langzaam denken’, zoals een Nederlandse essayist wiens naam ik vergeten ben, het noemt. Al schrijvend kan niemand je interrumperen, kun je je punt duidelijk maken.
Handig voor ons die niet zo rap van de tongriem zijn, die langzaam denken en er niet zo makkelijk ’tussen komen’.
Ja, ik herken veel van Marja. Meer toeschouwer dan teamspeler. Minder ‘debater’, meer beschouwer.
Nooit eerder hoorde ik een ‘gezond iemand’ deze kenmerken die in onze snelle wereld minder ‘hip’ gevonden worden, zo beschrijven. Verlegen mensen denken niet minder, of minder goed dan de snel gebekte.
Ze kijkt vol bewondering naar de boze meisjes in deze wereld, die ze beschrijft in haar boek. Dat wel.
Voor mij is Marja een rolmodel, een voorbeeld.
Schrijven is zijn. Daarom is schrijven zo bevredigend.
In het geschreven woord schuilt de energie van het boze meisje.
Ook die van mij.
