Stem

De wereld staat in het teken van stemmen. Een stem hebben, uitbrengen, je stem laten horen. Me too, black lives matter. Amerikanen. Corona ontkenners, complotdenkers en lockdown voorstanders. Om er maar een handjevol te noemen.

Vandaag komt er tot tweemaal toe een andere stem op mijn pad. De ‘stem’ van de 17 eeuwse Artemisia Gentileshi.

De lieve vriendin uit het Westerpark stuurt me foto’s van haar werk, nu in The National Gallery, Londen, tentoongesteld. Ook online te bezoeken: ,g.co/artemisia. Joyce Roodnat vertelt me haar verhaal in t NRC . Op Wikipedia lees ik dat ze samen met Sofonisba Anguissola, Mary Cassat,  Frida Kahlo, Paula Modersohn-Becker en Elisabeth Vigee Le Brun tot de grootste vrouwelijke kunstenaars uit de kunstgeschiedenis behoort.

Artemisia geldt als een boegbeeld van vrouwelijke stem, met name door de feministische wijze waarop ze vrouwen in haar oeuvre heeft weergegeven. Zij aan zij, solidair. Zo vermoorden in haar versie Judith en haar dienstmeisje Abra samen de bruut Holofernes.

Kijk naar deze ‘Suzanna’. De kordate afwijzende reactie op de ouderlingen, die als vieze oude mannen worden neergezet.

Ze laat zich horen en slaat terug, Artemisia. En dat in een tijd waarin elk individualiseringsproces van een meisje in de kiem gesmoord werd.

Er klinkt nog een andere stem in mijn hoofd. Ze klinkt op uit mijn boek. Een ander voorbeeld van een vrouw die zich onttrokken heeft aan de verstikkende conventies van haar tijd.

Van het ‘welopgevoede meisje’, Simone de Beauvoir.